De vraag tijdens dit VIBA-cafe wat het verbod van de gloeilamp voor een gezondheidseffecten heeft. Een werkgroep met (lichtdeskundige, woonbiologen en architecten) heeft nationale en internationale literatuur bekeken én zelf onderzoek gedaan en heeft een manifest uitgebracht.
Kunstlicht kan daglicht nog niet evenaren én daglicht is essentieel voor de gezondheid van de mens. Via de ogen en je huid komt licht je lichaam binnen. Licht bestaat uit allerlei kleuren. Via je ogen wordt licht omgezet in een zenuwimpuls die naar de hypothalamus gaat. En deze stuurt allerlei processen in je lichaam aan. Rood licht zorgt bijvoorbeeld voor de doorbloeding, de aanmaak van rode bloedlichaampjes, de ademhaling en zuurstoftoevoer, de stofwisseling en de vruchtbaarheid. Violet licht zorgt voor evenwicht tussen calcium en fosfor en bevorderd de circulatie van het lymfesysteem, de activiteit van de klieren, de aanmaak van de witte bloedlichaampjes en de aanmaak van jodium en ijzer. Uv-licht bevordert de omzetting van verscheidene pro-vitaminen de aanmaak en zorg voor de juiste hoeveelheid calcium. Blauw licht daarentegen remt de aanmaak van melatomine. Licht overdag helpt om de nachtelijke hoeveelheid van het slaapbevorderende hormoon melatonine in ons bloed te verhogen en speelt dus ook een belangrijke rol in ons dag-, nacht- en jaarritme. Ook speelt licht een rol als bacteriedodend middel.
De oude grieken wisten al van de heilzame werking van zonlicht en ook in begin 1900 was men bewust bezig met daglichttoetreding, zie openluchtscholen. Ook nu nog ontstaan er nieuwe inzichten van licht op onze gezondheid en worden deze inzichten ook toegepast in nieuwe producten en technieken (bv lichttherapie bij despressies). Mensen brengen steeds meer tijd door in gebouwen en zien dus minder het daglicht. Het belang van kwalitatief goed kunstlicht wordt dus steeds groter.
Bij de kwaliteit van kunstlicht is kleurweergave en kleurtemperatuur belangrijk. Dit wordt uitgedrukt in lichtspectrum of kleurweergaveindex (RA). We streven naar een zo volledig mogelijk spectrum (=100 RA) omdat daar alle kleuren in zitten die je biologische gezien nodig hebt. De gloeilamp (waaronder ook de halogeenlamp) heeft dat volledig spectrum. De spaarlamp heeft dat spectrum niet, rood en violet zijn zoveel mogelijk weggelaten en daardoor blijft deze hangen op 80. Bij ledverlichting zitten er onnatuurlijke pieken in het spectrum waardoor het ook wel synthetisch licht wordt genoemd.
Daarnaast veroorzaken spaarlampen laagfrequent electromagnetische en electrische velden waarvan de gezondheidseffecten nog te weinig onderzocht zijn.
Naast deze bovenstaande reden is er ook het milieu effect.
1)Spaarlampen bevatten kwik en horen daarom bij het chemische afval. Er zijn echter maar weinig mensen die dat weten, dus al de lampen komen op de afvalberg terecht.
2)De gloeilamp geeft niet alleen licht maar ook warmte. De spaarlamp en ledlamp geven die warmte niet waardoor je de kachel hoger zult moeten zetten en daarmee de energiewinst weer kwijt raakt.
3) spaar en ledlampen veroorzaken netvervuiling of blindstroom door de straling die zij afgeven. De nieuwe slimme meters kunnen deze blindstroom registreren en daarmee kunnen ze in rekening worden gebracht bij de gebruiker.
4) je wordt in de reclames en verpakking erg voor de gek gehouden qua lichtopbrengst en milieu winst. Als je naar het aantal lumen per watt kijkt heb je de meest zuivere informatie en blijkt de opbrengst tegen te vallen.
Op dit moment is het beste alternatief de halogeen in gloeilampvorm zoals bijvoorbeeld de EcoClassic van philips.
