Welstandscommissie, deel 1

...
Het bouwplan voldoet niet naar het oordeel van de welstandcommissie.
Toelichting:
Van de bestaande hoofdmassa blijft met deze hoeveelheid aanbouwen erg weinig over waardoor de aan- en bijgebouwen niet meer ondergeschikt te noemen zijn. De achteruitbouw met deze hooggeplaatste ramen draagt ook niet bij tot een ondergeschikte uitstraling van de bijgebouwen.
Door de toepassing van zoveel houten bekleding voor de gevels en de hoeveelheid sedum dakbedekking in combinatie met glazen daken en pannen daken is het uiterlijk aanzien ingrijpend veranderd en onrustig geworden. Samenvattend is de commissie van mening dat het geheel te onrustig is geworden en dat de bestaande karakteristiek te zeer wordt aangetast.

De commissie adviseert om veel beheerster met de bestaande bebouwing om te gaan en de toevoegingen rustiger en samenhangender vorm te geven. Dit is mogelijk door de bestaande hoofdmassa minder aan te tasten, de aantastingen/aanbouwen aan de hoofdmassa meer af te stemmen op de bestaande hoofdmassa en achter het glazen tussenlid de nieuwe materialen te introduceren.

Wij verzoeken u dan ook gewijzigde tekeningen in te dienen, waarbij rekening is gehouden met bovengenoemde opmerkingen. Zodra deze aangepaste tekeningen in ons bezit zijn, zullen wij uw aanvraag opnieuw in behandeling nemen.
...

Onze kanttekeningen hierbij:
de commissie moet volgens ons vooral kijken of een gebouw mooi is en past in zijn omgeving. Uit de opmerkingen van de commissie komt alleen naar voren dat ze niet teveel veranderingen willen. We zullen ze het binnenkort eens persoonlijk vragen.

Houtgestookte cv-ketel

In een ecologisch huis ligt het voor de hand om te verwarmen met biomassa. CO2-neutraal, herwinbaar, enzovoorts.
Oftewel: vureke stoke.
Nadeel van vureke stoke is natuurlijk dat je plafond zwart wordt. Een openhaard is dan al ietsje beter, maar daar heb je het grote nadeel dat je een trekgat hebt, dat alle (warme) lucht uit je woonkamer naar buiten zuigt.
Een houtkachel is nog weer iets beter, omdat je daar de trek beter onder controle hebt.
De volgende stap is een systeem dat de warmte verspreidt door het hele huis, en dat de warmte buffert. Dat laatste betekent dat je enerzijds je vuur nooit hoeft te temperen (stookt efficiënter), en dat je anderzijds je huis kunt verwarmen zonder dat je direct hoeft te stoken.

De systemen zijn in Nederland dun gezaaid, maar ze zijn er wel: computergestuurde houtvergassers. Deze apparaten halen bijna alle energie die in een houtblok zit eruit en stoppen die in je huis. Je moet ze nog steeds volstapelen met houtblokken en aansteken met een lucifer, maar daarna gaat het deurtje dicht en wordt met ventilators en sensors het zaakje omgetoverd tot een heel klein hoopje as en een hele hoop warmte.

Grofweg bestaat het systeem uit een houtkachel van 20 tot 40 kW (je hebt ze nog groter, tot wel 70 kW), een buffervat van 1000 tot 2200 liter en een boilervat van 300 tot 500 liter voor het warme tapwater. Jawel, ook je douchewater wordt met hout verwarmd.
Om te voorkomen dat je in de zomer moet stoken (als je niet van koud douchen houdt), kun je op het boilervat zonnecollectoren aansluiten. Is economisch niet verantwoord, maar ecologisch wel.

Voor de geïnteresseerden: ik heb een berekening gemaakt van wat ik denk dat er aan warmte het huis uit stroomt, een zogenoemde warmteverliesberekening. Ik heb er niet voor geleerd, dus er zal vast iets aan mankeren. Ik hoor het graag van mensen die er meer verstand van hebben, hoe het beter kan. Het geeft in ieder geval een indicatie wat je aan kachelvermogen nodig hebt.

Er zijn op dit moment twee kandidaten voor de levering van zo'n systeem. Zo gauw we er uit zijn, komt het op de blog.

Doe-het-zelf groendak

Groendak, grasdak, sedumdak, er zijn diverse namen voor. Als je erover leest, klinkt het allemaal heel ingewikkeld, en moet je het echt door de specialist laten aanleggen.

Een groendak is overigens niet iets voor mensen die alles strak en netjes willen hebben. Een groendak kijkt veel rommeliger dan, zeg, geglazuurde pannen.

Voor de doe-het-zelver die zich niet zo snel laat afschrikken: wij hebben op ons tuinhuisje een groendak aangebracht, en het is best zelf te doen.
Waar je op moet letten:

• Dak moet stevig zijn. Stel je gooit er 5 centimeter zand op, dan weegt dit ongeveer 50 kilo per m2. Dat lijkt veel, maar dakpannen wegen ongeveer net zoveel.
  

• Hellingshoek max. 35 graden (hoe vlakker, hoe beter)

• Gebruik goede folie: EPDM vijverfolie van de bouwmarkt of Boerenbondwinkel (ca. 5 euro/m2)

• Het zand moet in een bak komen te liggen, dus er moet een opstaande rand rondom zijn, minstens zo hoog als de laag zand die je wilt aanbrengen.

• De ondergrond waar je de folie op legt, moet vrij zijn van uitstekende zaken, zoals spijkers en splinters, anders krijg je lekken.

• Duw de folie strak tegen de rand en vouw hem netjes in de hoeken. Door de druk van het zand en water kan er anders trekkracht in de folie komen, en krijg je scheuren.

• In plaats van een dakgoot breng je onderaan een flinke laag grove grind aan. Hieroverheen geen zand en begroeiing. Ik heb die in een worstvorm gerold, met gaas van het tuincentrum, zodat ik de begroeiing eventueel uit de grind kan trekken. De grind zorgt ervoor dat daar het overtollige water terecht kan en via een overloop kan weglopen (zie plaatje). Je kunt de folie gewoon in de opening naar buiten laten steken.

• Wat laat je er op groeien? Wij hebben gekozen voor grondbedekkers, zoals die bij elk tuincentrum te krijgen zijn. Je kunt er ook graszaad op gooien. Bij het aanbrengen van de grond kun je, zoals wij, kiezen voor rijke grond, dan groeit alles snel, maar krijg je in het begin veel 'bocht' tussen de vetplantjes, of voor een wat schralere grond, dan krijg je waarschijnlijk een heide-achtige begroeiing. Ik heb wel een groen dak, maar geen groene vingers, dus als je dit belangrijk vindt, kun je beter bij het tuincentrum advies inwinnen.

Ideeën voor een breder gebruik van je groendak:
Als je een niet al te kwetsbare begroeiing kiest, kun je er in de zomer mooi een strandstoel op kwijt. Als je heel hoge begroeiing kiest, kunnen de kinderen er verstoppertje op spelen.
Mocht je de aandrang van snoeien of maaien niet kunnen weerstaan, kijk dan uit dat je niet in je enthousiasme de folie lek prikt. Reparatie is niet moeilijk, maar toch.

Milieuvoordelen (uit artikel van Brabants Dagblad):

• Isolerend voor temperatuur en geluid
• Vangen regenwater op, dus ontlasten het riool
• Werken luchtzuiverend (zoals alle planten)
• Duurzaam, gaat heel lang mee

Energy Ball windmolen

Energy balls spelen een rol in de tv-serie Charmed, maar daar hebben we het hier niet over.
Een Energy Ball is namelijk ook een bolvormige windmolen die elektrische energie opwekt. Zoals al in een eerder bericht vermeld, zijn ze bij Van den Biggelaar in Sint Oedenrode verkrijgbaar. Er staat niks van over op hun website, maar ze zijn wel telefonisch te bestellen.
De heer Lambert van den Biggelaar vertelde mij dat er een nieuwe, grotere versie over een paar weken beschikbaar komt. Hij gaat er zelf ook een op zijn dak zetten.
Diameter: 2 meter. Deze levert ca. 2500 kWh/jaar, en kost 3800 ex.BTW, inclusief omvormer. Het enige dat je dan nog nodig hebt, is een mast en een stopcontact.
Heeft iemand nog een oude tv-mast die in de weg staat? Is van harte welkom.

Update 10 sept. 2009:
Ondertussen zijn we veel te weten gekomen over windmolens, onder andere dat de Energy Ball absoluut niet waarmaakt wat men belooft.
Wij hebben gekozen voor de Donqi. Zie ook andere berichten hierover op onze blog (gebruik het zoekvak aan de linkerkant).

Houten gevelbekleding

We gaan de gevel afwerken met fijnbezaagd / ongeschaafd lariks.
Als je dit niet behandelt, gaat het vergrijzen. Dit is op zich heel duurzaam, maar de donkere kleur leek ons minder mooi.
Van Roel Peeters kreeg ik de tip: Ecoleum van P.K. Koopmans. Dit is de milieuvriendelijke opvolger van Carbolineum.
Dit is heel goed en makkelijk spul, maar de kleurkeuze is vrij beperkt. Wel een goed alternatief voor al dat gemene tuinhout. Perkoleum is overigens de verf die je moet hebben voor geschaafd hout. Ecoleum werkt alleen op ongeschaafd hout.

In Scandinavië wordt al sinds jaar en dag gewerkt met Falu Rödfärg, oftewel rode verf. Van mijn Canadese schoonzus heb ik al eens begrepen dat dit ook in Canada veel wordt gebruikt, en dat het geweldig lang meegaat.
Je kunt het in poedervorm kopen en zelf aanmaken met water en lijnzaadolie.
Er is nog geen wederverkoper in Nederland, dus ik moet nog uitzoeken hoe ik het spul hier krijg.

Bij Hiro hebben ze een ander merk, van Uula. Zelfde soort spul, verkrijgbaar in een stuk of 12 kleuren.
20 liter, goed voor 80 m2, kost 215 euro.

Viba

Donderdagavond naar een Viba cafe lezing geweest
Het begon met een uiteenzetting van de warmtehuishouding van dieren. Vogels krijgen gewoon een dikkere vacht of zetten hun vleugels uit voor wat frisse wind. Ook de kleuren van dieren zijn belangrijk. Zo zijn de bruine vlekken en gele rondjes van giraffes een zeer uitgebalanceerde manier om zonnewarmte op te vangen (bruin) en weer kwijt te raken (geel). Dieren zijn eigenlijk de hele dag bezig met hun wamtehuishouding. Mensen zijn veel minder geavanceerd en worden eigenlijk alleen maar dommer op dat gebied. We zijn het namelijk steeds meer aan het verleren doordat onze comfortzone (lees: huizen) steeds beter worden.

Wat ook erg interessant was waren de foto's (via deze link zie je echt geweldige foto's) die met de infrarood technieken gemaakt zijn. Met die foto's kun je precies zien wat warm is en wat niet. Bij die giraffe zag je echt warme en koude plekken en ook de walrus had op zijn rug plekken waar de warmte sterk geconcentreerd was, zodat hij snel zijn warmte kwijt kon.
Deze techniek kun je ook gebruiken voor het bekijken van energielekken bij huizen. Hij liet foto's zien, waarbij je kon zien dat bij een oud boerderijtje waarbij het rieten dak dun aan het worden was het dak echt warmer was dan de rest van het huis. En ook het ventilatierooster voert warme lucht af naar buiten.
Gisteren op de weg naar huis hoorde ik op de radio dat gemeente Nijmegen deze techniek gaat inzetten om vanuit de lucht te kijken waar bij huizen de grootste lekken zitten en daarmee burgers actief te informeren en motiveren om wat meer warmte binnen te houden.

De vraag was of je niet wat kan leren van deze thermische hoogstandjes. Steeds meer architecten passen hier onderdelen van toe in de huizenbouw. Onze architect werkt bv ook altijd met de inval van zonnelicht. Daarmee haal je warmte van de zon binnen in je huis. De architect die de lezing gaf, had zelfs een vijver voor het huis laten leggen, zodat in de winter extra zonlicht naar binnen gekaatst wordt.

Qua temperatuur wordt er nog weinig gevarieerd. In de huizenbouw wordt bijna altijd gewerkt met een constante temperatuur overal in het huis. Toch zijn er eigenlijk behoorlijk wat redenen om te werken met verschillende temperaturen:

• In sommige ruimtes ben je actiever dan in andere.
• Op sommige momenten van de dag ben je actiever dan op andere.
• Vrouwen hebben het graag wat warmer dan mannen.
• In een badkamer ben je maar gemiddeld maar één uur per dag aanwezig.
• Meer mensen geven meer energie af en maken de ruimte dus al warmer.

Wat kun je dat in de huizenbouw met dit soort wetenschap

• Slim zijn met de zonne-inval noemde ik al.
• Een wit dak in de zomer en zwart in de winter is schijnbaar al ergens toegepast
• Een inschuifbaarhuis. Zoals ze vroeger in de winter met zijn alle in het voorhuis gingen wonen (bij Marcel thuis hebben ze dat jaren gedaan) zo was dit een huis wat je kleiner en meer dicht kon maken. Dat is wel een extreme vorm, maar ik kan me voorstellen dat je bepaalde ruimtes in de winter minder gebruikt dan in de zomer.
  

Qua verwarming is er ook al behoorlijk wat onderzoek gedaan. Wat vinden mensen nu prettig en wat onprettig. Koude voeten en een warm hoofd is bijvoorbeeld een erg onprettige gewaarwording. Betekent ook dat plafondverwarming niet prettig is, dat voelt niet natuurlijk aan. Wandverwarming (dat had onze architect ons ook al aangeraden) is echt de beste natuurlijke optie. Dit gaan we dan ook toepassen.
Verder willen we ook een warmtebron in de woonkamer. Dus een plek waar de warmte van af straalt, waar je dichter bij kunt gaan staan of een beetje verder van af kunt blijven, afhankelijk van de persoon of de activiteit.

Stichting Viba SVE
SVE Expositie verzorgt een permanente, thematisch opgebouwde expositie - de grootste van Europa - van bouwmaterialen, installaties, ontwerpen en diensten die bijdragen aan een gezonde en duurzame leefomgeving. In het voormalige fabriekspand van De Gruyter in 's-Hertogenbosch tonen ruim 100 exposanten op een oppervlakte van meer dan 2000 vierkante meter hoe gezond en kwalitatief bouwen, wonen en werken in de praktijk kan worden gebracht. Het hele proces - van ontwerp tot bouw, sloop, renovatie en hergebruik - wordt inzichtelijk gemaakt. Dynamisch, actueel en verantwoord. De sfeervolle permanente expositie biedt een schat aan informatie voor zowel de professional als de particulier. Ervaar het zelf en breng een bezoek! SVE Expositie biedt legio mogelijkheden zoals een audiotoer, professionele groepsrondleidingen, op maat gesneden educatieve programma's met gastsprekers, bibliotheek & leeshoek, ruimteverhuur (incl. catering), etc.

Regels?

Marcel heeft de gemeente gebeld.

Zoals we het nu begrijpen (want de ambtenaar die de brief heeft opgesteld krijgen we niet te pakken) komt deze regel uit een raadsbesluit. Het is een nadere invulling/interpretatie van het bestemmingsplan voor het buitengebied in Maasdonk. Gemeente wil eigenlijk verdere verstening en aaneenschakeling van gebouwen voorkomen. Steen, hout, glas, staal zien ze als gebouw. En als dat vast zit aan iets is er sprake van uitbreiding.
Een touwtje en daar druiven overheen laten groeien mag wel.

Nu dus maar een nieuwe tekening indienen.

Leemstuc, berekeningen

Het materiaal voor leemstuc is nogal duur, zegt men. Voor een kostenindicatie heb ik een berekening gemaakt.
Beneden:
6,50 x 2,70 (woonkamer)
3,80 x 2,70 x 4 (woonkamer)
(3,75 + 2,70) x 2,70 x 2 (hal/wc)
4,80 x 2,70 x 2 (keuken)
Totaal oppervlak: 120 m2
Boven:
3,00 x 3,50 x 2,70 x 3 (slaapkamers)
Totaal 80 m2
Samen: 200 m2

Verkrijgbaar bij Hiro:
Bruinleem (het basismateriaal, dat de verwarmingsbuizen geheel bedekt): 274 euro incl. BTW per big bag (1200 kg), goed voor 60 m2 1 cm dik of 30 m2 2 cm dik.
Afgerond zouden we die 6 nodig hebben: 1600 euro.
Misschien ook nog jute nodig (ca. 1 euro/m2): 200 euro.
Leemfinish: ca. 8 euro per m2, dus 1600 euro.

Totale materiaalkosten dus 3400 euro.
Op http://www.bouwecologisch.nl/wandcv.html wordt gesproken over 4 cm, dus dan zouden we dubbel zoveel bruinleem nodig hebben, totaal dan 5000 euro.

Ter vergelijking: Knauf Rotband bij bouwtotaalmarkt.nl, per pallet besteld.
100 kg is goed voor 6 m2 bij 2 cm dik = 17 kg/m2
Prijs 0,50 euro/kg, dus 8 euro/m2
200 m2 kost dan 1600 euro.
Muurverf (latex): 4 tot 8 euro per liter, 8 m2/liter, dus: 0,50 tot 1 euro/m2

Update: nu we besloten hebben om met natuurlijke leem te gaan werken, komen de kosten op 25 euro per m3. Dan wordt het nog interessanter.
Lees hier het complete verhaal.

Zonnepanelen

Via BelDeZon willen we zonnepanelen bijkopen. We hebben er nu 4, samen goed voor ca. 550 Wp (Watt piek = opbrengst bij volle zon).
Tijd en plaats zijn erg gunstig voor ons:
525 Wp kost 2814 euro. De gemeente Den Bosch geeft 2 euro per Wp, dus 1050 euro. De provincie draagt ook nog een steentje bij, zie www.brabantbespaart.nl. Als je 2 maatregelen neemt, en je huis is van voor 1995, krijg je 500 euro. Zonnepanelen, vloerverwarming en nog zo wat. Dat gaat wel lukken dus.
De precieze regels voor 2008 staan nog niet vast, maar in een telefoongesprek is duidelijk geworden dat die vergelijkbaar zullen zijn met 2007.
Kort door de bocht: 525 Wp voor 2814 - 1050 - 250 = 1514 euro.
Binnenkort krijg ik een offerte van BelDeZon, waarin ook duidelijk wordt hoe we onze huidige panelen kunnen inpassen in het nieuwe systeem.

De Vlagheidesubsidie stimuleert ook windenergie: 500 euro per kW vermogen.
Misschien is dit iets voor ons: Energy ball.
Een filmpje is te zien op Volkskrant tv
Ze zijn te bestellen bij Van den Biggelaar in St. Oedenrode
Het vermogen is niet zo groot: tussen de 100 en 500 Watt per stuk. Ook s nachts, dat dan weer wel. Het geluid van het ding komt overigens niet boven het windgeruis uit, buurman.

reactie gemeente

We hebben bericht terug van de gemeente. Gemeente heeft ons plan getoetst aan het bestemmingsplan. Dan gaat het met name om de inhoud, grenspercelen, functies van gebouwen e.d.
Hieronder een citaat uit de brief:
Woningen met een inhoud van 600m3 mogen niet worden uitgebreid.
Onderhavig plan voorziet in de uitbreiding van de woning. De inhoud van de woning inclusief de aangebouwde bijgebouwen bedraagt 2015 m3. Dit is in strijd met het bestemmingsplan.

Nu dus een tekening indienen waarbij de bijgebouwen losgekoppeld worden van het hoofdgebouw. Maar wat is loskoppelen, mag er wel een pergula, of moet je er gewoon een meter van afblijven, kortom het blijkt nogal een interpretabele regel te zijn die niet heel helder is.